Svar Innanrķkisrįšuneytis

Hér er svar Innanrķkisrįšuneytisins.
Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Svar Forsętisrįšuneytis

Svar Forsętisrįšuneytis viš erindi Vigdķsar og Gušbrandar


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Hęstaréttarmįliš nr. 300/1992. - Ferill

Hęstaréttarmįliš nr.300/1992

 

1)        Tildrög žessa mįls eru žau aš žann 22. janśar 1983 féll krapaflóš śr Geirseyrargili viš  Patreksfjörš  . Flóš  žetta féll į hśs žeirra hjóna Gušbrands Haraldssonar og Vigdķsar Helgadóttur  meš žeim  hörmulegum afleišingum aš  tvö börn žeirra hjóna, sex įra stślka og tólf įra drengur grófust undir flóši žessu . Stślkan lést en drengnum var naumlega bjargaš. Ķ žessum hamförum eyšilagšist hśsnęši fjölskyldunnar. En hśn hafši flutt til Patreksfjaršar tveimur įrum įšur og byggt žetta hśs.

 

2)        Strax eftir slysiš vaknaši sį grunur aš umfang og stefna krapaflóšsins hefši oršiš meš fyrrgreindum hętti vegna framkvęmda viš Geirseyrargil, sem unnar voru į vegum Patrekshrepps ķ október 1982.

 

3)        Fljótlega eftir atburšina hófu žolendur aš leita skżringa į flóšinu og afla ķtarlegri upp­lżsinga. Öll bönd bįrust aš įšurnefndum framkvęmdum viš Geirseyrargil. Žolendur voru afar ósįttir viš tjónamat og bętur, kvörtušu m.a. viš žįverandi félagsmįla­rįšherra. Margir gįtu ekki heldur sętt sig viš aš žagaš vęri yfir hugsanlegum mistökum sem gįtu valdiš slķkum hamförum, ekki sķst meš tilliti til fordęmisgildis slķkra įkvaršana. Deilur hófust milli žolenda og yfirvalda. Gušbrandur lét ķtrekaš žį skošun sķna og grun ķ ljós viš sveitarstjórn, aš įšurnefndar framkvęmdir vęru orsök slyssins og m.a. į grund­velli žess gerši hann kröfur um bętur. Žetta kemur t.d. fram ķ bréfi hans til hrepps­nefndar dags. 24. febrśar 1984 og ķ bréfi til félagsmįlarįšuneytisins dags. sama dag. Fjölskyldan gat meš engu móti hugsaš sér aš bśa įfram į slysstaš og flutti aftur til Reykjavķkur įn žess aš hafa nįš fram rétti sķnum gagnvart Patrekshreppi.

 

4)        Reynt var aš fį lögfręšinga til aš reka žetta mįl, en žaš var aušvitaš erfitt um vik, žar sem hjónin voru komin ķ žrot og gįtu ekki borgaš hįar upphęšir fyrir hugsanlega margra įra mįlarekstur. Engu aš sķšur fékk Gušbrandur um tķma Svölu Thorlacius lögmašur voriš 1985 til aš vinna nokkuš ķ mįlinu. Ķ įgśstmįnuši 1985 sendi Svala hreppsnefnd Patrekshrepps bréf, žar sem hśn leitaši eftir samkomulagi um bętur til hjónanna. Lögmašurinn fékk svar frį sveitastjóranum, žar sem segir „Hafnar sveitarstjórn višręšum um hugsanlegar bętur, žar sem hśn telur Patrekshrepp ekki bótaskyldan.“ Engar frekari skżringar fylgdu.

 

5)        Nęst kom Gušni Į. Haraldsson lögmašur aš mįlinu fyrir žau hjón, aflaši hann żmissa upplżsinga, en žar sem hjónin gįtu ekki greitt honum lagši hann mįliš frį sér. En ķ gegnum vinnu hans fengust upplżsingar sem not eru af ķ mįli žessu. Gušni sendi m.a. fyrirspurn til sveitarstjóra um įšurnefndan „varnargarš“. Ķ svari sveitarstjóra kemur fram, aš hann hafi įriš 1981 fyrirskipaš aš fylla upp ķ skörš į „eldri garši“ og žar hafi hvorki veriš bętt ķ né tekiš śr, eins og žaš var oršaš. Segir sveitarstjórinn ķ bréfi sķnu, aš žessar framkvęmdir hafi veriš įkvöršun sveitastjórna į hverjum tķma, įrin 1945 og 1962.  Į hinn bóginn sżna loftmyndir teknar af Landmęlingum Ķslands engin ummerki um garš žennan fyrir įgśst 1981. Ennfremur kemur fram ķ bréfi Ķvars Pįls Arasonar żtustjóra og viš vitnaleišslur fyrir dómi aš hann minnist žess ekki aš garšur hafi veriš žarna fyrir, né heldur er žess getiš ķ geršarbókum hreppsins aš žvķ best er vitaš.

 

6)        Eftir aš Gušni Į. Haraldsson lögmašur hętti meš mįliš héldu hjónin sjįlf įfram aš afla upplżsinga og reyna aš žrżsta į um lyktir mįlsins. Mešal annars var sérfręšingi ķ snjóflóšum, Hafliša Jónssyni, sendar spurningar varšandi įšurnefndar framkvęmdir og hugsanleg įhrif žeirra į krapaflóšiš, en hann skošaši vegsummerki įsamt Helga Björnssyni jöklafręšingi į vegum Almannavarna fjórum dögum eftir flóšiš. Ķ bréfi Hafliša kemur fram aš hann hafi ekki sem sérfręšingur ķ snjóflóšavörnum veriš spuršur um stašsetningu žessara varnagarša. „Ég veit ekki hvaša tilgangi žeir žjónušu“ segir Hafliši Ķ lok bréfs sķns og lętur sérfręšingurinn ķ ljós efasemdir sķnar um fram­kvęmdirnar eins og vitnaš var til ķ bréfi hjónanna til Mannréttindanefndar. Ķ žessu sambandi er einnig rétt aš vekja athygli į ummęlum Gušjóns Petersen forstöšumanns Almannavarna ķ blašavištali ķ desember 1987. „Ég held aš menn hafi oršiš sammįla um aš garšur žessi hafi beint flóšinu ķ įkvešinn farveg. Žaš er aldrei hęgt aš fullyrša neitt um snjóflóš, en hugsanlega hefši flóšiš getaš dreifst öšruvķsi įn garšsins og žį mögulega oršiš kraftminna. Žaš er til dęmis talin góš snjóflóšavörn aš byggja svona garša til aš beina flóšum frį byggš. En žarna beindi hann flóšinu į įkvešinn staš ķ byggšinni.“

 

7)        Er hér var komiš sögu voru hjónin bśin aš reyna flestar leišir til žrautar sem venjulegu fólki bżšst ķ tilvikum sem žessum ķ strķši viš „kerfiš“. Žar į mešal hafši Gušbrandur įtt frumkvęši aš žvķ aš vekja athygli į mįlinu ķ fjölmišlum. En til žess aš geta leitaš réttar sķns meš ešlilegum hętti, ž.e. meš ašstoš lögfręšinga, hefši hann žurft fjįrmagn. Žrautalendingin var žį sś, aš leita til rķkissaksóknara ķ febrśar 1988 og óska eftir opin­berri rannsókn. Meš kęrunni til rķkissaksóknara létu žau hjón fylgja żmis gögn varšandi mįliš. Rķkissaksóknari lét ekki svo lķtiš aš kanna mįliš meš vištölum eša yfirheyrslum, heldur sendir hann Gušbrandi bréf 2. mars žar sem hann hafnar öllum óskum hans og kröfum. Ekki sętti Gušbrandur sig viš žessa nišurstöšu saksóknara. Rķkissaksóknari hefur aš žvķ er viršist gjörsamlega forsómaš aš kanna heimildir og mįl žeirra hlķtar, aš žolendur gętu sętt sig viš śrskurš embęttisins. Žess vegna óskušu hjónin eftir aš umbošsmašur Alžingis tęki mįliš aš sér enda fokiš ķ flest önnur skjól.

 

8)        Umbošsmašur Alžingis fékk kęru žeirra hjóna ķ hendur ķ jślķ 1988. Ķ janśar 1989  barst svar frį honum žar sem hann taldi sér ekki fęrt aš fjalla nįnar um kvörtun žessa į žessu stigi mįlsins en benti į įkvešna leiš fyrir hjónin ķ mįlarekstrinum.

 

9)        Ķ bréfi umbošsmanns kom fram aš hugsanlegt vęri aš žau hjón gętu leitaš gjafsóknar hjį dómsmįlarįšuneytinu til aš žau gętu rekiš einkamįl fyrir dómstólum. Var žetta gert meš bréfi dagsettu 13. febrśar 1989. Žeirri beišni var hafnaš meš bréfi 22. įgśst sama įr.

 

10)    Beišni um gjafsókn var ķtrekuš meš bréfi hjónanna dags. 19. janśar 1990 og aš žessu sinni brįst dómsmįlarįšuneytiš vel viš meš bréfi 20. jśnķ 1990. Gjafsókn var heimiluš ķ mįlinu til aš žau hjón gętu rekiš einkamįl gegn Patrekshreppi.

 

 

11)    Siguršur Georgsson lögmašur höfšaši mįl fyrir hönd žeirra hjóna gegn Patrekshreppi fyrir undirrétti. Mįliš var rekiš fyrir aukadómžingi Baršastrandarsżslu. Sżslumašurinn sagši sig frį mįlinu žar sem hann hafši įtt sęti ķ hreppsnefnd žegar įšur nefndir atburšir įttu sér staš sem og veriš fulltrśi Almannavarna į stašnum.

 

12)    Mįliš var höfšaš meš stefnu birtri 7. įgśst 1991 og dómtekiš aš lokinni vettvangsgöngu og munnlegum mįlflutningi ķ maķ 1992. Žetta var ķ fyrsta skipti ķ allri žessari pķslargöngu hjónanna fyrir dómstólum og ķ samskiptum viš kerfiš, sem žaš nįlgašist mįliš meš einhverju sem hęgt vęri aš kalla fagleg vinnubrögš aš žeirra mati.

 

13)    Dómari aukadómžingsins var Jón Finnbjörnsson settur hérašsdómari į Keflavķkur­flugvelli og fagmennirnir Žórarinn Magnśsson verkfręšingur og Jónas Elķasson prófessor ķ verkfręši viš Hįskóla Ķslands. Žórarinn hafši t.d. fariš į vegum Snjóflóšanefndar rķkisins til Sviss og Noregs til aš kynna sér snjóflóšaathuganir ķ žessum löndum. Žetta var ķ fyrsta skipti sem dómstólar köllušu til raunverulegra fagmanna viš mat į įšur nefndum framkvęmdum . Verkfręšingarnir fóru sjįlfir og könnušu ašstęšur į Patreksfirši. Viš yfirheyrslur ķ undirrétti yfir mönnunum sem stjórnušu og unniš höfšu aš framkvęmdum viš margnefndan varnargarš kom fram greinargóš lżsing į umfangi framkvęmdanna og stašsetningu.

 

14)    Dómur féll ķ undirrétti 9. jśnķ 1992. Žau Gušbrandur og Vigdķs höfšu sigur ķ mįlinu. Rétturinn sagši aš telja verši „sannaš ķ mįli žessu aš framkvęmdir ķ gilinu į vegum sveitasjóšs hafi valdiš žvķ aš krapaflóšiš féll į hśs stefnenda meš žvķ afli sem raun varš į“. Ennfremur: „Veršur aš telja aš vanręksla sveitarstjórnar į aš leita įlits sérfręšinga įšur en rįšist var ķ framkvęmdir leiši til žess aš fella veršur bótaskyldu į sveitasjóš vegna tjóns er hlaust af krapaflóšinu“. Hér er um samhljóša nišurstöšu žriggja dómara aš ręša. Og ķ dómsorši er višurkennd bótaskylda Patrekshrepps gagnvart stefnefndum mįls žessa, žeim Gušbrandi og Vigdķsi.

 

15)    En žessi dómur tveggja fagmanna og löglęršs dómara fékk ekki aš standa lengi sem minnisvarši um réttlęti og višurkenningu į möguleikum einstaklinga til aš nį fram rétti sķnum, Patrekshreppur įfrżjaši dóminum til Hęstaréttar.

 

16)    Hęstiréttur ómerkti dóm undirréttar og röksemdir fagmannanna eru ekki einu sinni nefndar ķ nišurstöšu réttarins. Ķ nišurstöšum Hęstaréttar kemur hvergi fram aš röksemdir undirréttar séu hraktar, engu er lķkara en faglegt įlit undirréttar hafi engu mįli skipt.

 

17)    Ķ kjölfar flóšanna į Sśšavķk ķ janśar 1995 og į Flateyri október sama įr var hafin mikil vinna į vegum Vešurstofu Ķslands og upplżsingaöflun um ofanflóš og žeirri ógn sem af žeim stafaši fyrir byggširnar į Vestfjöršum sem og hvaša śręši vęru möguleg byggšinni til varnar. Viš žį vinnu komu żmsar upplżsingar er varša ofanflóš į Patreks­firši žar meš talin ofanflóšasaga Geirseyrargils og var sś śtgįfa önnur en sś sem fram kom viš réttarhöldin og ķ framburši Ślfars . Thoroddsen, sem var sveitastjóri žegar gilinu var breytt ķ október 1982, en flóšiš fellur 22. janśar 1983 žaš er tveimur mįnušum eftir aš breytingar voru geršar. Og voru breytingar žessar orsök žess aš fjölskyldan lenti ķ flóšinu og hversu alvarlegar afleišingarnar voru.

 

18)    Ķ ljósi nżrra upplżsinga frį Vešurstofu Ķslands hvaš varšar ofanflóš ķ Geirseyrargili įsamt bréfi frį Helga Björnssyni og Hafliša Jónssyni dags. ķ mars 2000, en ķ žvķ bréfi er kvešiš skżrar į hvaš varšar įhrif įšur nefnds garšs į stęrš og stefnu flóšsins, žaš er aš hraši og stefna breytist vegna breytinganna ķ ljósi allra žessa upplżsinga, sem taka undir žaš sem fram kom ķ hérašsdómi. Žį er fariš fram į endurupptöku mįlsins en žeirri beišni er hafnaš 2. desember 2002.

 

19)    Žrįtt fyrir aš nišurstaša Hęstaréttar valdi vonbrigšum er ekki gefist upp og bréf sent til Vešurstofu Ķslands 29. nóvember 2003 og žess fariš į leit aš rannsókn fari fram į įhrifum garšsins og brįst stofnunin viš žeirri beišni og ķ samstarfi viš NGI. Nišurstaša śr žeirri rannsókn var samhljóma žeim nišurstöšum sem įšur höfšu fram komiš hjį öšrum sérfręšingum. Žannig aš žeir sem voru į öndveršu meiši um įhrif framkvęmda žessar voru dómarar viš Hęstarétt Ķslands.

 

20)    Eftir aš nišurstaša sérfręšinga Vešurstofu og NGI lį fyrir var haft samband viš sveitar­stjórn Vesturbyggšar sem ķ ljósi žessara nżju skżrslu Vešurstofu og NGI įkvaš aš ganga til samninga viš hjónin um bętur ķ samvinnu meš umhverfisrįšuneyti en eftir nokkurn tķma var žeim hjónunum gert smįnar tilboš, sem aš rįši lögmanns var tekiš , žar sem endurupptaka var ekki möguleg.

 

21)    Eftir žessi mįlalok var žann 8. febrśar 2010 var sent erindi til forsętisrįšherra og fariš fram į aškomu žess til lausnar mįlinu og barst svar žann 24. febrśar 2011, žar sem hjónunum var tjįš aš ekki vęru til śrręši ķ ķslenskri löggjöf til aš męta óskum žeirra en Gušbrandi var bošin įfallahjįlp en Vigdķsi ekki né öšrum fjölskyldumešlimum.

 

22)    Žegar hér var komiš var sent erindi til mannréttindarįšherra žann 4. mars 2011 og óskaš eftir fundi um mįlefni hjónanna. Žann 13. jślķ 2011 įtti Gušbrandur  fund meš Ögmundi rįšherra  fór Gušbrandur yfir mįliš og fór žess į leit viš rįšherra aš fundin yrši leiš til žess aš bęta žaš sem mišur hefši fariš svo aš žessum kafla ķ lķfi žeirra hjóna gęti lokiš žannig aš viš vęri unaš. Tók rįšherra vel ķ bón Gušbrandar įn žess žó aš lofa nokkru og var Helgi Valberg Jensson lögfręšingur, starfsmašur  rįšuneytisins, fengiš verkefniš til yfirferšar.

 

23) ķ janśar byrjun 2013 var haft samband viš Helga Seljan fréttamann hjį  RŚV og umsjónarmann Kastljós og var honum kynnt mįliš og ķ framhaldi af žvķ var fariš  til Patreksfjaršar žann 22.janśar 2013  į samt Sigurši Jakobssyni myndatökumanni en žann dag voru 30 įr frį žvķ aš atburšur žessi geršist.  Var haft tal af fólki į stašnum  sem voru sjónarvottar aš slysinu  žar į mešal Ślfari B Thoroddsen  sem  var sveitastjóri į žeim tķma er atburšur žessi geršist og  lżsir hann meš hvaša hętti breytingar į gilinu voru geršar sem og tilgangi žessara breytinga

 

24) Žann 26 /4 2013 įtti Gušbrandur fund meš žeim Helga   Valberg Jenssyni  lögfręšing ķ Innanrķkisrįšuneytinu  og Ragnhildi Hjaltadóttur rįšuneytisstjóra žar sem fariš yfir svör rįšuneytisins viš erindi žeirra hjóna sem sent var 4 /3 2011 og žau śtskżrš fyrir Gušbrandi  žar sem aš fram  kemur hvaša śręši vęri ķ boši fyrir žau hjónin til žess aš nį mögulega fram rétti sķnum, og er rétt  aš žaš komi fram aš žetta er ķ eina skiptiš sem stjórnsżslan hefur sinnt leišbeiningarskildu sinni gagnvart žeim hjónum

 

25)    Ég leyfi mér aš benda į aš fyrir įratug hafši samfélagiš enga įfallahjįlp né žrek eša vilja til aš aušvelda fólki lķfsbarįttuna eftir įfall sem hér um ręšir. Žannig var fólkiš sįlręnt, félagslega og ekki sķst efnahagslega statt į berangri. Frį žvķ strax eftir flóšiš stóš svo fólk ķ hvimleišu og slķtandi strķši til aš reyna aš nį fram rétti sķnum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Jóhanna Siguršardóttir, Forsętisrįšherra Forsętisrįšuneytiš Stjórnarrįšshśsinu viš Lękjartorg - 150 Reykjavķk

Efni. Beišni um višręšur.

 

Viš  fórnarlömb ofanflóšsins sem varš žann 22. janśar 1983 į Patreksfirši,viljum kanna hvort vilji sé til žess hjį yšur og rįšuneyti yšar  til višręšna  um greišslur bóta okkur til handa vegna žess tjóns og žans mikla miska sem viš höfum mįtt žola vegna atburšar žessa, sem rekja mį til  breytinga sem geršar voru į  Geirseyrargili  haustiš 1982. Breytinga  sem  aš mati sérfręšinga eru orsök žess hve hörmulegar afleyšingarnar uršu fyrir fjölskildu okkar. Meš vķsan til yfirlżsingar Tómasar Jóhannessonar og Kristķnar Mörtu Hįkonardóttur dagset 03-06-2009. sem og įlit allra žeirra vķsindamanna meš žekkingu į žessu sviši og komiš hafa aš mįli žessu žar sem fram koma hverjar eru orsakir žess aš viš lendum ķ žessu flóši. Einnig viljum viš vekja athygli į aš žaš er einsdęmi meš hvaša hętti var stašiš aš okkar mįlefnum  og vķsum til  mešfylgandi greinargeršar ķ žvķ sambandi. Ķ ljósi žess aš rįšuneytiš kom aš mįlefnum tjónžola ķ Sušurlands skjįlftanum  29 -05-  2008. leitum viš til yšar rįšherra. Meš von um jįkvęš višbrögš.

 

 

 

                                                                            Viršingarfyllst.                 

 

 

 

Vigdķs Helgadóttir.

 

 

 

Gušbrandur Kr  Haraldsson.

 

 

Fylgigögn:

Yfirlżsing  Tómasar Jóhannessonar  og Kristķnar Mörtu Hįkonardóttur. 03-06-2009.

Greinargerš Vigdķsar Helgadóttur og Gušbrandar Kr. Haraldssonar.

Forsętisrįšuneytiš 14. Janśar 2009

Yfirlit styrkja vegna jaršskjįlftans į Sušurlandi 29. maķ 2008


Flóšiš śr Geirseyrargili 22 janśar 1983

Žessi sķša er stofnuš til aš upplżsa og koma į framfęri upplżsingum er varša flóšiš śr Geirseyrargili er

varš žann 22 janśar 1983.


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband